Minggu, 17 Januari 2010

PARIANAKKON NI TUAN SORBANIBANUA

PARIANAKKON NI TUAN SORBANIBANUA
1. PANGOLION NA PARJOLO
2. PARIANOKKONNA SIAN NA PARJOLO
A. Ia oppunta sorbanibanua dialapma parjolo boru pasaribu, marsaripema nasidda, dipukka ma dihutana di balige. Songon dala ni ngolu ni nasida, dibahenma sada pohon(porlak) jala disi tubu bagot, jala boi dohonon sia bagot I mangolu nsida.
B. Jadi sorangma sada anak di nasida. Ala sian bagot na di pohon I do mangolu nasida, jadi dibahenma goarna si bagot ni pohan, na gabe tu nuaeng si bagot ni pohan.
Dungi salelengna naeng sorangma, sahat tu nasorang muse sada anak dinasida , songon na lam tonggima dihilala nasida parluaonna. Ditingki nasalpui, songon na paet do hilala nasida, jala sahat tu nasorang anak paduahon I sai songon mamboan tua do dakdanaki di rohana, gabe dibahenma goarna si PAET TUA.
Dungi sorang ma muse anak patoluhon dinasida, dung lam magodang, dakdanakon taridama pangalohana, sada halak natangkang, ia hola na marbada (marsabung) do diula, hahana pe di alo do marbada, jadi dijouhan halakma nang natorasma ibana LAHI-LAHI PARSABUNG ima na laos goarna SILAHISABUNGAN.
Sorang ma muse anak paopathon di nasida. Dung lam magodang dakdanaki tarida ma pangalahona, utng naburju do,mansai malo do ibana mangaruht pangkataion, ai dang hea hatana mambahen sogoni roha ni manang ise pe. Asa olo didok hatana taringot tung manang na dia pe tu angka hahana nang tu natorasna, sai pittor di olio nasida do alani tohona. Jadi didok natorasnama : sai oloan do hatanion, alani I tabahenma goarna SI RAJA OLOAN.
Dungi sorang ma muse sada anak palimahon di nasida, dungi didok SORBANIBANUA ma tu omputta boru pasaribu : nungnga lima urang hita, si nuan tunas halimasa dang adong si nuan bou, ala ni I tabahenma goarna SI RAJAHUTALIMA.
1. pangoionna na paduahalihon
2. alatan ni si SIBORUBASOPAET
3. parianakkonna sia ina paduahon
4. hamamateni SIRAJAHUTALIMA
5. hamamateni SITUANSORBANIBANUA
dungi sai marhusorima tuan sorbanibanua dibagasan rohana, asa mangoli muse, alani soadongi boruna. Gabe dialapma muse omputta boru SIBASOPAET goarna. Alai tarnanis do laonna ndang na tubuan tuana. Dungi dinasahali ndang na binoto manang na arian manang na borngin, songonna maraltan ma omputta si boru basopaet, di ida ma ro tolu halak tu jabuna di dok na tolu halak I ma : madahan ma hamu inang di hami, jadi didok si basopaetma mangalusi : aha ma dohononku amang , ai si ubeonku pe so marisi. Di antusi natolu halaki do natinembak ni hata si baru basopaet I, ala ni I did ok nasida ma muse : ai ise donganmu dison ale inang?. Dungi didok siboru basopaetma mangalusi, tung ise madonganku, halak na tarpunjung mara do au, tangiang na hapuloan, so marboras siubeonku. Umbaen ahu dang mardongan. Tangis do ahu di dihabunian, martata di sihapataran. Tuak pe nga pardakkadakkaon ale simbora, soroni aringku panomponan di ahu ale oppugn debata. Marpanggalangan do dijabukku sampe di sibaganding, mardongan mangan ahu ningku hape somarabing-abing. Huhut doi tahe amang ai nasian di do hamu? Dungi didok na ro I ma : ia hami inang sahalak sian pusuk buhit, sahalak sian dolok tolong, jala sahalak sian simanuk-manuk. Dungi didok sibasopaetma : ai aha do huroha amang na dialap naditaruhon hamu? Dungi didok nasida mangalusi ; adong mai tutu ale inang nahutaruhon hami, nungnga hudadap hami nadibagasan rohanami, sindakma panaili sai mulak hosa loja, asima roha ni debata mula jadi sai tibu ma ho inang mangompa-ompa. Dungi mulak ma natolu halak i.
C. dungi dang pola sadia leleng dung maralatan si boru basopaet manggora ma pamuro. Hotma dibulanna gok ma di arina. Sorang ma na dihirimon. Hape longangma si borubasopaet ai leneng-leneng do songon pura-pura na sorang i. alai tutu tong do adong banuana. Alai tangkas do parasingan ni lambutan I sian banua. Gabe dibuatma tutu sambilu maneat pusok ni lambutan i. jadi didok siborubasopaet ma : ia halak jolma do ditubuhon hape Ia anggo ahu, pura-pura do hutubuhon. Dungi dipeakkonma tu sumba. Jadi dang manang sadia leleng, marigatma pura-pura I, hape jolma dibagasan, ima sada anak. Ala ni I sumba do ibana di peakkon gabe dibaenma goarna SUMBAN na gabe tu nuaeng SI RAJA SUMBA.
Dungi mangaittubu a muse si borubasopaet tong do sangon si parjolo ditubuhon leneng-leneng songon pura-pura, alai sai maraek-aek, gabe di peakkon ma di sobuan, asa di ossop sobuni aekna i. dang sadia leleng muse marigatma lambutani hape jolma do dibagasan sada anak muse. Ala di sobu di peakkon gabe dibaen ma goarna si SOBU.
Dung mangittubu muse si borubasopaet, tong do muse songon na parjoloi ditubuhon leneng-leneng songon pura-pura. Alai posma rohana ni borubasopaet na ikkon jolma na ditubuhonna nai. Jala didok tuan sorbanibanua aha do umbahen asa sai songoni pangintubum? Dung didok siborubasopaetma : pos ma rohatta naikkon gabe jolma do i. dung manang sadia leleng, marigarma lambutani tutu ma jolma do dibagasan, sada anak muse. Dungi didok sibasopaetma : posma rohatta ia anggo partubu ni on, ala ni I tabaen ma goarna SI POSPOS.
Songoni ma pambaheni sorbanibanua di goarni ana na I ima tubu ni boru pasaribu, dohot goarni anakna natolu tubu sian siborubasopaet, goar marsaut (goar tulu) do I saluhutna, goar ni naulu halak i.

D. jadi di nasahali ditingki marmahan anak ni tuan sorbanibanua naualu I, dibahen nasida ma parlagu-laguan nasida, ima marloppas-loppas. Marloppas-loppas ima marsipatoman. Jala lompas-lompasi dibahen ma sada sian sanggar. Dinamarsilopasan I nasida, pintor sabbariba musuh tubu ni boru pasaribu, jala sambariba muse tubu ni siborubasopaet. Dung marsilompasan nasida, talu ma tubu ni si boru pasaribu. Dungi di paboa tubu ni si boru pasaribu ma na talu nasida tu tuan sorbanibanua. Dungi diajari ma tuan sorbanibanuama nasida (tubu ni si boru pasaribu) mambahen tarugi tu ujung ni lompas-lompas nasida, molo marlagu-lagu nasida muse. Diulahi nasida ma tutu marlompas-lompas I di parmahanan. Alai tong talu tubu ni pasaribu nang pe naung marujung ni tarugi lompas-lompas nasida, ai hona ma simalolong ni si raja hutalima, gabe sai marsahit-sahitma ibana, laos sahitna ima hamateanna. Ido Alana umbahen na ditonahon tuan sorbanibanua tu angka pinomparna, dang jadi mrhorja di bulan sipaha lima.
E. Dungi mangolima sibagot nipohan. Dung mangoli sibagot nipohan,mate ma tuan sorbanibanua. Dung mate tuan sorbanibanua, did ok boru pasaribu ma si baorubasopaet rap dohot anakna natolu I, jadi lintan ma nasida dompak humbang. Tinggalma boru pasaribu dohot anakna na opat I di balige.

PARDALANAN NI SIPAET TUA, SILAHISABUNGAN DOHOT SIRAJA OLOAN NA PARJOLO
1. PARBONSIRAN NI PARDALANAN NI NA TOLU HALAK I MA
2. PARDALANAN NI NATOLU HALAKI NAPARJOLO

A. dung tubu ma anak ni sibagot ni pohan. Di jou ma datu laho manjujur ari partubuon ni poso-poso i. jadi didok datu I ma ingkon ulaon sada horja mnghuntal sileon na bolon jala allangon horbo sakti manang lombu sitio-tio, asa unang mate dakdanaki so marsimpu songon si raja huttal ima. Dung di nalaho mangulahon horja I, disuru sibagot ni pohanma angina na tolu I,ima si paet tua, silahisabungan, dohot sirajaoloan mangalap borotan hau baringin dohot rudang jabi-jabi, asa horas tondi madingin tumpahon ni omputta Debata mulajadi, ima dibatahon si bagot ni pohan. Dungi laho ma nasida natolu, di tongandalan mangkataima nasida natolu, didok silahisabunganma tu hahana dohot tu angina I ; naso uhum do nabinahen ni hahanta on, godang ni jolma sisuruon hape tung hitanatolu ma disuru mangalap sialapon. Jadi dosma tahi nasida asa tinggalhonon ni nasida muse huta I (balige) jala parjolo ma nasida mangkahapi tano na laho inganan nasida muse, ipe asa mambuat borotan i.
B. jadi laho ma nasida mardalan dompak habinsaran. Dung sahat nasida di porsea di tuju nasida ma muse dompak hasundutan. Sahat ma nasida tu tano ni raja mangarerak ima si bias. Sian sibisa manaripar ma nasida tu lontung, siani nangkok manasida torus tu si hotang, siani laho ma tu bakkara, sian I tu meat torus tu dolok tolong, jala nungnga di boan nasida borotani. Dung sahat nasida di huta, dipasahat nasida ma borotan I tu si bagot nipohan. Alai roma sibagot ni pohan mandok ; lehet nai ale hamu anggikku ai horjantai nungnga be hupasahat hami, ai leleng pinaima-ima so marnaro hamuna. Alai nang pe songoni, na boi do muse ulahonont horja sisongoni. Alai murukma SILALAHI SABUNGAN , didokma ; naso uhum, naso adat do nabinahen mi tu hami anggim. Godang ni sisuruon, hape ikkon hami natolu do suruonmu marsiborotan. Tole dang dope rohami,nungnga pittor di pasahat ho horjai ima tandana asa holan ho mangkasuhutton horjai. Ala ni nabinahenmu songoni timus ni apim naso boi idaon nami, jala timus ni api nami naso jadi idaonmu.

JAMBAR NI SI PAET TUA, SILAI SABUNGAN DOHOT SIRAJA OLOAN SIAN RAJA NA BINAHEN NI SIBAGOT NI POHAN
Sasintongna di nalaho mambahen horjai si bagot ni pohan disuruh ibana ma natolui mambuat pulungan tu harangan, si apet tua ma mambuat borotan, silahisabungan mambuat harihir, sirajaoloan mambuat junjung. Asa andorang so mangarunta I nasida na tolu lao manadikkon si bagot ni pohan, di pasahat sibagot ni pohan ma angka jambar ni natolu halak siann horbo ni manilahat i.
Jala angka sandihi na tinggal sian horbo na nilahatani,ima :
a. tandukna nungnga di patampe tu tinorpa tu jolo-jolo ni rumah ni sorbanibanua(sibagotnipohan)
b. ihurna, digantungkon di sale-salean
c. pura-pura digantungkan di pantar(pandiongan)
d. osang-osang disangkotton sandal ni tomboman.
Jadi didok sibagot ni pohan ma : buat hamu natoluma di hamu sada be na tolu sandihi i. ai anggo tanduk I nungnga di tampehon I tu jabunta tanda na ahu anak siahaan.
Alai dang olo silahisabungan dohot sirajaoloan, holan sipaet tua ma na olo manjalo, jala dipillitma pura-pura ni horboi, dung dibereng ibana denggan ulpuhan(parisi) ni pura-pura I, ai sian pura-pura do attong botoon molo na lao denggan parngoluan ni halak na marhorja nang ihutton poda/hata tuan batak. Alai ro ma silahisabungan didokma : harihir naung hubuat hupauli onma husanti gabe jabbarhu sian horbo i. dungi martonggoma siahisabungan, didokma : pangelek maon panagpo, manogo horbo tu borotan, dorma on sitogu harihir ma on di ahu dompak boru ni debata siadopan. Pintor dompak boru ni deba do di patoho silahisabungan dorma sitogu harihir ma i.
Ro muse si raja oloan didokma : junjung buhitma hubuat on ma husanti gabe junjunganku. Dungi martonggoma ibana didoma : ia ipe da ompung, namartua pusuk buhit, hodo parbuhhiton sianjur mula-mula, mula ni turi-turian, mula ni jolma, junjung buhit ma on di ahu na nagabe pangihutan. Ala ni I do ra naumbahen pinompar ni siraja oloan na gabe raja nasakti, raja parbuhitan na jadi pangihutan.
Antong toho doi hape tonggo ni silahisabungani, ai sahat tu sadarion hot do goarni gorsi-gorsi godang ni horbo lao tu borotan, sai lae-lae do I mengelek-elek. Jadi dipangke silahisabungan ma harihir I gabe pulungan ni dormana mambuat tunggana boruna. Sahat tu sadarion tong dope adong dorma sitoguharihir dipargunahon debahalak.
Sahat do bangko I tu pinompar ni silahi sabungan nuaeng on. Ai dang pola madjolohu ra iba mandok, sai songon na bangko hasian do I dipinompar ni silahisabungan madormai boru-boru. Sahat tu nahurang denggan deba, nangpe naung matua, sirsir inanta boru sai naeng dope muse mambuat boru, onma sada bangko di silahisabungan. Dosa nabalga nama bangko na songonon sasintongna,lumobi di hakristenon. Nang pe di poda ni habatahon na andok ; na rarat adong dope nian angka hata na asing di hata batak na mangorai bangko na songon on alai subang roha mandok, lobi on manaringoti bangko ni silahisabungan. Anggiat ma boi bangko na on muse di agohon angka naumposo, ai ido haroro ni Tuhan Jesus tu portibi, naeng paubahon bangko najolo. Asa manang behape namargoar datu na sumurung, na pelpelan na langgat nahinan nang nuaeng, dang piga naumboto dorma sitogu harihir ai I nama dorma (parbasi) na sumurung di hadatuon batak.
Saotik nai hatorangan jabber ni si paet tua, silahisabungan dohot si raja oloan sian horja na binahen ni sibagot nipohan. Tingkos doi na binahen ni sibagot ni pohan I, na pintor manampehon tanduk ni horbo I tu tinorpa ni jabu nai. Ai ido attong jabber ni siahaan. Ido namambahen adong poda habatahon na mandok ; jadi mumpat tanduk sian horbo, lapatanna : dang jadi meret-eret goli-goli(partording) ni parjabbaron/paralaton. Isara di tortor mangaliat.
Manang behape pogos, metmet, leani halak, molo ibana do haha ni partubu ikkon do dijolo. Hatongan muse taringot : boasa ikkon tinggalhonon ni sibagot nipohan ihur dohot osang-osang ni horbo I gabe parjabbaran, ima ; nasa halak mangalahon nahinan, ingkon dibahen do ihur ni na ni lahat na I tu tutuna, ai I do sada partanda naung hea halak mangalahat, molo dung didok hata batak : nungnga manortori tutuna, ai songonna manortor do antong idaon ihur ihur ni horbo I di tingki manutu nasor(cabe).
Mambahen na ditinggal si bagot ni pohan osang-osang ni horbo I, sangkot di sale-salean ni tomboman, ido martanda idaon ni halak naro tu jabuna, paboa naung hea ibana mangalahat.
PARDALANAN NI SIPAET TUA, SILAHISABUNGAN DOHOT SIRAJA OLOAN
1. PARTORDINGNI SI PAET TUA DI LAGUBOTI
2. PARSIRANG NI PARDALANAN NI SILAHISABUNGAN DOHOT SIRAJA OLOAN
A. dung laho ma nasida natolu, ditadingkon ma hutai, mardalan ma nasida naung hinahapan nasida hhian, ima dompak habinsaran. Dung sahat disi didok si paet tua ma ; tadingkon hamu ma au di son nungnga loja ahu, jadi murukma silahisabungan di dokma : na naeng doho huroha muse dohot sibagot nipohan, umbahen na didok ho tading ho asa padohot-dogot hamima, so nanggo sadia tais dope na tadalani, nungnga loja ho nimmu. Alai didok sipaet tua ma mangalusi : sombangku ma anggia, nang pe tading hu dison, sai marguru tu ho doa ahu, manang ahape sibahenonku. Jadi tading ma si paet tua di lagu boti laos marpinompar disi.
B. Dungi dipatorushon silahisabungan ohot sirajaoloan ma pardalanan nasida dompak naung hinahapan nasida hian, sahat ma nasida muse tu lontung, nangkatma nasida nadua. Didok sirajaoloanma mandok tu hahanai silahisabungan asa ingkon rappak nasida maringanan di tano naung hinahapan nasida naparjolo, jala didok sirajaoloan, asa uang sirang nasida nadua, dungi didok silahisabunganma mangalusi ; ahu pe sian anggim, lumobi sian rohami do rahangku, naso tupa do sirang hita nadua. Antong ia tu si ahu, ba tusi ihutton anggikku, ikkon sahamatean sahangoluan ma hita. Nungnga tading hahanta si paet tua, hita nadua nama sadalanan. Jadi molo sirang hita nadua, manualang ma hita manualang maol-aol. Lima hita hian ditubuhon inanta. Mate ma anggitta sirajahutalima, tading ma hita opat nari. Hape mamulika roha ni hahatta sibagotnipohan tarpulik songon horbo siporoon, ibana do mambahen sitik, umbahen na dijalang tinodohon, gabe satahi ma nian hita na tolu halak nari. Tading ma hahanta si paet tua gabe sadalananma hita nadua. Antong taruhum nama I, taruhup maol-aol, lompo ni nabangun nama I, sungkit ni na dangol, molo tung marsirang hita nadua. Antong unang be laho mangorin-ngorin pulo on (mandok pulo samosir) dompak utara asa ikkon dao hita sian sibagot ni pohan, dungi didok sirajaoloanma muse : ai nang pet u tano nataririti najolo I hita maringan hahang, nungnga dao I sian sibagotnipohan dan boi I be marsipaidaan hita di timus di apinta be, ai nungnga tung digolom rohangku di tano i.
C. Sai diparkurajai sirajaoloanma silahisabungan, asa ingkon tampak maringanan nasida nadua, silahisabungan pe laos songon I do pangidoanna, digogohon silahisabungan do asa ingkon lao nasida dumao. Dungi sai dialak-alak silahisabunganma siraja oloan asa laho nasida mangorin-ngorin pulo samosir dompak ambarita, ima tu tuktuk siadong, asa maringanan di tuktuki nasida. Alai dang olo sirajaoloan, sai didokdo asa rappak nasida tu sihotang. Dung songoni dang marsipaolo-oloan nasida, rap tangis ma nasida nadua, mangandungkon: naikkon sirang nama hape pardalanan nasida. Jadi di andungkon silahisabunganma ; naung silima halak jadi maropat-opat, naung maropat-opat jadi martolu-tolu, naung martolu-tolu jadi mardua-dua, naung mardua-dua jadi marsada-sada, naung mardua-dua jadi marsada-sada ueeeeewww……….. sirang ma hita raja ni angina.
D. Holan pandohan ma songoni do binoto sian angka namatua I, andung-andung ni silahi sabungan, jala tarsongonima lapatan ni andung najolo, na hombar nang tu lagu ni tabas ni hadatuon, ido umbahen na songon na maol do roha bahenon tu ruhut-ruhut ni adt nuang on.
E. Dung songon ni, na ikkon palila be namardalan nasida na dua, jala marbulan ma nasida, jala padani, songon na simo do parbinotoan, hamu ale angka amang, sitongka do bahenon dongan pangolo-oloi niba. Alai tutu tangkas do di paboa angka natua-tua, tung gomos do inna padan ni siahisabungan dohot sirajaoloan.
F. Adong do nian deba angka namatua I mangkatahon padan I songonon : ikkon marsituduan tu angka papaga nalomak pinompar ni nasida nadua. Umpama ; molo pinompar ni sirajaoloan parjolo dapotan sitabeon, ingkon patuduhonna I tu pinompar ni silahisabungan, songoni do muse nang siulakna. Holan ondo sada tangkas ni padan I : holan pinompar ni silahisabungan ma naso mangalehon somba tu omputta sisingamangaraja, namargoar batak tingki mangebat luat na ni rajaan ni sisingamangaraja, manang sadihari petaho. Jadi saut ma marsirang nasida nadua, ditorushon sirajaoloanma pardalananna. Alai adong do namatua mandok, tu pangururan jolo lao sirajaoloan, jala mambuat boru sian boru limbong tumubuhon anak ima baho raja. Ditinggalhon sirajaoloan ma muse sian pangururan, lao ma ibana muse mambuat boru na ibana muse disi, baru marbun dohot baru… tubu ni boru marbun tanda ima sigodangulu namamompar sihotang mangalap boru psaribu ima sitoga bakkara, sitoga manullang, sitoga sinambela. Alai didok angka namatua, andorang so manolot sila……di boru pasaribu,ima sitoga sinambela dapotan hasaktion do ninna di harangan sianaimun, ima sombaan sulu-sulu, ipe asa manggora pasaribu muse, ima sitoga sinambela.ima jolo taringot tu sinambela.

PARDALANAN NI SILAHISABUNGAN
1. PARDALANAN TU TOLPING.
2. PANGOLION PARJOLO, IMA TU BORU SIMBOLON DOHOT PARIANAKKONNA
3. PARJADI-JADI NAMARTUA PINAGAR DOHOT PANANTANAN.
A. sian sibisa marsirang ma tutu silahisabungan dohot siraja oloan. Jadi tuat ma silahisabungan sian sibisa laos manaripar tu lontung, mangorin-orin ma ibana sahat tu tuktuk siasu. Dibahen ibanama satturpuk tano inganan disi, ima namargoar panganon horbo. Alai dibereng ibana muselupus tao I dompak balige, jadi didokma dibagasan roha: tarida dope hape timus ni api ni sibagotnipohan sian on, alani I dang dison ahu. Tangkas do antong idaon sian tuktuk siasu, pulo na ditolping I, ima namargoar pulo tolping, ai 5 km do holang-holang ni I sian tuktuk si asu i. lomo ma huroha rohana maringanan di tanona marpulohon pulo i. jadi ditingglhon ibana ma sian tuktuki laho ma ibana tong mangorin-ngorin topi pasir I, sahat ma ibana tu tolping, toho muse dang adong dope jolma maringanan disi. Ai anggo di nanilaosanna I, ima negeri ambarita sinuaeng nungnga diingani pinompar ni naimbaton dohot silahi raja huroha. Dung sahat silahi saungan tu tolping, dibereng ibana ma apala tangkas tudu ni huta siarsam nuaeng tu tao, mansai tolping situtu topi pasir I, jadi didok ibana ma: tolping do hape topi pasir dison, bahenonku m goar ni tano on tolping.
B. Ido Alana hubahen namargoar tolping laut I. dung maringan silahisabungan di tolping, dibereng ibanama tutu dompak balige, dang taarida be balige, ala nungnga didondoni bona ni tuktuk si asu I, jadi sonang ma rohana maringanan disi. Dungi laho ma silahi sabungan tu pulo tolping I, ai adong tubu disi hau jabi-jabi dohot baringin na toho marborasi jala boras ni angka hau I laos mardabuan tu tao i. jadi mansai godangma ihan batak dibereng silahisabungan marihur-ihur mangallangi boras ni angka hau i.jadi tubu ma rohana naeng mambuat angka ihan I, marpuriapi ma ibana dohot martabu tabu.
C. Jadi sian tolping laho ma silahisabungan, mardoli-doli tu pngururan dohot tu tamba, mardalan mangalaosi harangan pinagar sahat tu luat salaon. Jadi marale-ale ma silahisabungan dohot sitamba tua. Alai adong ma boru ni simbolon mansai nauli situtu. Jadi disuru silahisabunganma ale-alena si tambatua mambahen hata tu boru simbolon i. alai mangorai ma simbolon asa unang tu silahisabungan borunai, ala marale-ale silahisabungan dohot sitamba I. jadi di mitmithon sitambama boru ni simboloni asa saut tu silahisabungan, ai dipaula silahisabungan a jolo mulak tu tolping. Jadi ditaruhon sitamba ma boru simbolon I tu salaon, jala ditomu silahisabunganma tu salaon, gabe diboanma omputta boru simbolon I tu tolping. Taringot parsaut ni boru simbolon tu silahisabungan, adong do ra tulang nami naumbotosa hasintongan ni i. jadi dang manang sadia leleng, jagarma dagingni omputta boru simbolon, gokma dibulanna. Gokma diarina, sorang ma dihiringan. Jadi disukkun silahisabunganma omputta boru I, ninna ma oooo…..inang namora boru aha do naro i?dungi didok boru simbolonma mangalusi : songon ho do lahi-lahi. Jadi las situtu ma rohani silahisabungan. Dungi disukkun silahisabunganma boru simbolon manang ise do bahenon goar ni dakdanaki. Jadi dialusi boru simbolon ma : ia ho do situan doli, margoardo silahisabungan margoar sahat lahi-lahi parsabung(lahi-lahi parbada) alani I ia anakta on unang be nian songon ho lahi-lahi parbada, naeng maon nian lahi-lahi raja. Jadi dibahen nasidama goarna SILALAHI RAJA.(na laos silalahi raja ma muse mamargahon silalahi) antong nahurang denggan do goarhi? Ndang pola hurang denggan. Ai amang silalahi rajanama panggoarim. Jadi amang silalahi rajama tutu panggoari(paramani silahisabungan) ai pattang do sai goar danak dijouhon halak,molo dung adong anakkon na alai tutu gabe tarbalik do muse panjouhon ni halak tu amang silalahi raja, gabe ama raja silalahi.
Jadi humatop nama dijouhan halak ama raja silalahi. Dungi lao silalahisabungan tu paropo laos goar ama raja silalahi do dijouhon.
Dungi ditahi silalahi sabunganma asa ikkon hau pongki pandadangan ni boru simbolon, asa pongki muse holi-holi ni dakdanai. Dungi diingot ibana ma harangan pinagar ima na ditingi nalaho ibana mardoli-doli mngaririt boru simbolon. Lao ma ibana tu harangan i. alai dung sahat silalahisabungan diharangan I, songon naso tarjou dihilala ibana. Ai pitu ari pitu borngin ibana dibagasan harangan I ditaba hau pongki I, alai di napitu ari ima ibana mandapot parbinotoan hagogoan sian debata mula jadi nabolon. Dung sae ma pitu ari I ditaba ma hau pongki na tongot di topi ni aek na diharangani, dinalaho manaba ibana, jumolo martonggo ma ibana tu debata mulajadi nabolon, didok ibana ma di hau ni tonggonai : ASA HUTONGGO MA HAMU ALE OPPUNG DEBATA MULAJADI NABOLON, HUPANGALU-ALUI MA HAMU,HAMU DO NAMANJADIHON NASA NAADONG, NAMANJADIHON HAGOGOON, NAMANJADIHON BOTO-BOTOON, NAUNG DILEHON TU AHU DI HARANGAN, ASA DONGANKU MAI MODOM, DIJOLONKU I MARDALAN,DILAMBUNGKU I HUNDUL, SINIHATTON I DI PARDOMPHAN. ASA TANGKAS MARPALIAS, JALA MAROLA-OLANG, UNANG ADONG ULAONTA GARTUK LOBI NAHAUDANAN. ASA SINTONGMAI SUNGGU: HARANGAN ON, TANO ON DOHOT AEK ON JADI PAGAR MA ON DI AHU DOHOT DIGOMPARANKU, NAMARTUA MA HARANGAN ON, JALA SOMBAON JUNJUNGAN DI GOMPARANKU, laos diinum ibana ma aek na disi. Jadi digoari ibana ma harangan I na martua pagar.
Dungi mardalan ma ibana laho mulak tu huta(tu tolping)jala diboan ma ha pongki i. sahat ma ibana di jolo di dolok namargoar sibarimbingan. Silahisabungan do mambaen goar ni dolok I sibarimbingan, Alana songon na marbaribing dolok I dibereng ibana, sian dolok sibarimbingan on manuat ma ibana muse tu dolok-dolok na dingkantoruna, jadi tangkas ma muse tarida huta tolping, jala las boi ma tantanonna sian I hau I dohot sahat tu toru (jonok tu huta). Andorang so ditantani silahisabungan hau I, hundul ma ibana di jolo diginjang ni sada batu di talhis(torhis) ni dolok-dolok i. martonggo ma muse ibana disi didokma : ale mula jadi nabolon, namanjadihon nasa na adong, nungnga huboan hau pongki on pandadangan ni anaku sian harangan namartua pinagar jinadihon mi. tantanonku ma hau on, papintorma dalanna sitokka matarlombang. Martua ma batu on panantanan ni soban ni anakki. Asa dohot maon sobaon junjungan di nahugompar. Ido namargoar inganani (batu i) namartua panantanan). Jadi di tantan ibana ma hau I, denggan ma pardalananna sahat tu toru ni dolo-dolok i.jadi tuat ma nang ibana tu toru, dibahen ma hau I sahat tu huta. Dungi didok boru simbolon ma. Boasa tung bahenonmu au ngali-ngalian ditataringon? ai leleng ma ho na ro i?.
Dungi dipatorang silahisabunganma, sude namasa I tu boru simbolon, naung dapotan hagogoon dahot parbinotoan ibana sian mula jadi nabolon, jala namatua pinagar dohot namartua panantanan gabe sombaon junjungan di pinompar nasida. Jadi di pandadangkon boru simbolon ma hau pongki i. dungi sai mardalani do amaraja silalahi manandangkon parbinotoannai, jala adong do sada asuna. Manang tudia ibana lao, sai tong do di ihuton asu nai ibana.
Asa molo margondang marga silalahi di tolping sin nahinan sahat tu saonari parjolo do dipinta gondang junjunganna, ima gondang ni namartua pinagar, namartua panantanan sahat tu si bamboruanna. Alai ia anggo omputta boru simbolon, dung tubu silalahi rajapintor jora ina-ina on nama. Asa holan silalahi raja do tubuna. Jala silahi sabungan dung dapotan parbinotoan na dipinagar I, gabe ikkon manjujur ari nama asa boi maridi, olo do sipata sahali sabulan maridi.

PARDALANAN RAJA SILALAHI TU PARBABA
Dungi di nasahali, di jou halak nasian lambung ni tano parbaba ma ama raja silalahi laho marsinabal (majjujur/pollung) ala adong huroha goarna dohot halak na asing. Jala halak namanjou I do nampuna tano parbaba I hian. Alai sai di ingot ibana do harangan namartua pinagar I, gabe tusi do ibana jumolo lao, dung siani ma ibana muse tuat tu parbaba. Dungi monang ma halak namanjou ama raja silalahi I dibahen jujur pollung ni ama raja silalahi. Jala nungnga marpadan hian nasida, ingkon lehonon ni halaki upani ama raja silalahi molo sahat pataluhon nasida. Jadi dipangido ama raja silalahi ma ikkon tano parbaba I upana. Jadi dilehon halak ima tano I tu ibana………………
PARDALANAN RAJA SILALAHI TU PAROPO
1. PAMBUAT NI AMA RAJA SILALAHI DI TANO PAROPO
2. PANGOLIONNI AMA RAJA SILALAHI TU BORU PAKPAK
3. PARIANAKONNI AMA RAJA SILALAHI TUBUNI BORU PAKPAK
Dungi di nalaho mardalani ama raja silalahi dompak paropo, ai nungnga di tatap iban I hian huroha sian pinagar nang sian parbaba, namarihur do idaon tu tao di tongging, manalantap tu tao ni silalahi, didok ama raja silalahi ma tu boru simbolon ; unang songon na nagetan ho di jolo da, molo tatais ahu mulak, ai laho dope au mardalani manandangkon nahuboto. Dungi lao ma ama raja silalahi. Dibuat ibana ma sian ni tano sappohul dohot aek sabu tahu, jala ditonggohon ibana ma disi, asa jadi pagar mai di ibana boanonna, manang dompak dia ibana laho. Hamu ale angka amang ; sa sintongna tung so adong do tano (luat) pambuatan ni silahisabungan di tano sappohul dohot aek nasatabu-tabu na binoanna tu paropo, asa tangkas na sian harangan pinagar do (Alana di harangan pinagar I ibana namandapot hasaktianna i)
Dung tuatma ibana tu parbaba, jala sian parbaba pananggana (santabi biangna) do dihunduli ibana songon soluna mamboan ibana sahat tu paropo mangalaosi tao silalahi (goar sinuaeng). Saotik hatorangan taringgot panangga ni ama raja silalahi do mamboan ibana tu paropo

1 komentar:

  1. Saya jadi tahu anak-anak dari sorbanibanua. Dan saya adalah salah satunya... saya keturunan sitompul

    BalasHapus